Yumurtalık kisti diğer bir adıyla over kistidir. Yumurtalık kisti, yumurtalığın içi veya dışında oluşabilen ve içleri sıvı dolu olan keselerdir. Over kisti her yaştaki kadında görülebilmektedir. Bazı hastalar yumurtalık kisti sebebiyle acı, ağrı, pelvik bölgelerde basınç yaşayabilirken, bazı hastalarda bu durum görülmez. Pelvik bölge, karnın en alt bölümü olarak nitelendirilen bölgedir.
Hastalar adet dönemindeki düzensizlikleri çoğunlukla yumurtalık kistine bağlamaktadır. Ancak adet düzensizlikleri bazı durumlarda over kistleri ile ilgili olmaktadır. Yumurtalık kistlerinin çoğu kanserli değildir. Bu sebeple de ameliyat ile alınmasına gerek kalmaz. Yumurtalık kistlerinin boyutu 1 cm’den küçük olabileceği gibi bazı durumlarda 10 cm’den bile büyük olabilmektedir.
Yumurtalık Kisti Nedenleri
Over kistlerinin oluşmasında bir çok faktör etkili olabilir. Genetik faktörler, hücrenin zarara uğraması ve hücre ölümleri, geçirilen enfeksiyonlar, yaralanmalar ve travmalar, vücudun herhangi bir bölgesinde ortaya çıkan iyi veya kötü huylu tümörler, hastanın geçirdiği cerrahi işlemler, konjenital hastalıklar yumurtalık kistine neden olabilmektedir. Menopozda olan ve menopozda olmayan hastalardaki yumurtalık kisti oluşumu farklılıklar göstermektedir. Menopoza girmemiş hastalarda yumurta kistinin oluşma sebepleri aşağıda sıralanan gibidir;
Ovulasyon: Fonksiyonel yumurtalık kistleri, folikül büyüdüğünde ancak yumurtayı serbest bırakmak için yırtılmadığında oluşur. Bu kistler tedavi olmadan da düzelir.
Dermoid Kistler: Bu kistler 20-40 arasında görülen yaygın kistlerdir. Dermoid kistler yumurtalık germ hücrelerinden oluşmaktadır ve içlerinde diş, yağ, saç dokuları olabilmektedir. Genellikle iyi huylu olan bu kist türü nadiren de olsa kanserli olma olasılığı vardır.
Polikistik Over Sendromu(PCOS): Bu sendromu yaşayan hastalarda fazla ancak küçük kistler bulunabilmektedir. Ancak bu kistlerin ameliyatla çıkarılması veya ilaçla tedavisi gerekmez. Hastaların düzensiz adet dönemleri ve diğer sorunları için tedavi ihtiyacı bulunabilir.
Endometriozis: Endometriozisli hastalarda halk arasında çikolata kisti adı verilen endometrioma yani yumurtalık kistinin bir türü gelişebilmektedir.
Hamilelik: Plasenta oluşana kadar hamileliği desteklemek amacıyla hamileliğin erken döneminde kistler oluşur. Bazen bu kistler hamileliğin ileri zamanlarına kadar yumurtalıkta kalmaya devam eder.
Kanser: Kanser, kadınlarda yumurtalık kistlerinin nadir nedenleri arasındadır. Kansersiz büyümelerde yumurtalık kisti oluşumuna sebebiyet verebilir.
Şiddetli Pelvik Enfeksiyonlar: Şiddetli pelvik enfeksiyonlar yumurtalıkları tutabilir. Buda yumurtalık yakınında içi irinle dolu olan kistleri oluşturur.
Adet dönemi kesilmiş hastalarda ise yumurtalık kistinin oluşma sebepleri, yumurtalıklarda sıvı toplanması ve kanserli yada kansersiz büyümelerdir. Kadınlarda menopoz sonrası, yumurtalık üstünde yada çevresinde yeni oluşan büyümelerin kanser sebebiyle kaynaklanma olasılığı, menopoz dönemi öncesi kadınlara göre bir miktar daha fazladır.
Yumurtalık Kist Çeşitleri
Yumurtalık kistlerinin görülme oranı ve yaş gruplarına göre değiştiği bilinmektedir. Adölesan döneminde, üreme çağında ve menopoz döneminde yumurtalık kistleri farklılaşmaktadır. Bu dönemlere göre görülen yumurta kistlerini şöyle sıralayabiliriz;
Fonksiyonel kistler: 13-18 yaş arasında adölesan döneminde ve üreme çağındaki kadınlarda görülen bir kisttir. Çoğunlukla ameliyat gerektirmez ve kendiliğinden geçer. Adölesan döneminde vücuttaki hormon dengesi tam olarak oturmamış olur ve bu sebeple vücutta geçici kistler oluşabilir. Fonksiyonel kistler bazı durumlarda doğurganlık zamanında da görülebilmektedir.
Germ hücreli tümörler: Adölesan dönemi ve devam eden üreme çağının ilk yıllarında görülen over tümörleridir. Bazı durumlarda hastanın tedavisi için ameliyat yeterliyken bazı durumlarda ameliyatla birlikte hastanın kemoterapi tedavisi görmesi de gerekebilmektedir.
Korpus luteum kistleri: Adet siklusuna bağlı olarak üreme döneminde ve hamilelerde görülen kist çeşididir. Yumurtlama ile birlikte ortaya çıkar. Sonrasında tamamına yakın bir kısmı kaybolur. Bazen kanamaya sebep olabilir.
Dermoid kistler: Bu kist genellikle üreme çağındaki kadınlarda görülmektedir. İçinde vücutta bulunan deri, kıl, yağ, kemik, diş gibi ektodermal dokular bulunduran kistlerdir. Dermoid kistler hastada bazen ciddi ağrılar oluşturabilir ve hastanın acil bir şekilde ameliyat edilmesi gerekebilir. Kist erken teşhis edildiyse ve geç kalınmamışsa yumurtalıkların alınmasına gerek yoktur.
Çikolata (endometriyotik) kistleri: Halk arasında çikolata kisti olarak bilinen endometriyotik kistler üreme döneminde en çok görülen kistlerdendir. Çikolata kistlerinde genellikle ilk seçenek ameliyat olmaz. Çünkü hasta üreme dönemindedir ve anne olma planı vardır. Fakat hastanın acı ve ağrısı fazlaysa ve de kist 9-10 cm civarlarına geldiyse ameliyat gerekir.
Over Kisti Belirtileri
Yumurtalık kistleri bazı hastalarda belirtiler oluşturabilir ancak genellikle pek çok hastada belirti göstermez. Yumurtalık kisti sebebiyle belirtiler yaşayan hastalar, genellikle kist tarafında alt karın bölgesinde ağrı, baskı veya basınç hissederler. Yaşanan ağrı az veya çok olabilir. Sürekli devam ettiği de görülebilir, zaman zaman gelip gitmesi gibi durumlarda söz konusu olabilir. Alt karında yaşanan kramplı ağrı genellikle yumurtalık kistleriyle alakalı bir belirti değildir.
Yumurtalık kistinin yırtıldığı durumlarda hasta ani ve çok şiddetli ağrılar yaşayabilir. Bir yumurtalık bükülürse hasta bulantı, kusma ve bununla birlikte ağrı hissedebilir. Hastalar bazen yumurtalık kisti belirtisi olarak vajinal kanamalar ve adet düzensizliği yaşarlar. En yaygın yumurta kisti belirtilerinden bahsedecek olursak, hastanın karında dolgunluk ve basınç hissetmesi, adet düzensizliği, hastanın kasıklarında yaşadığı ağrı, cinsel ilişki sırasında yaşanan ağrı, kist büyük boyutlardaysa ele kitle gelme durumu, hastanın kilo alması ve tüylenmede görülen artış, hastanın bulantı ve kusma yaşaması, alt karın bölgesinde yaşanan ani ve şiddetli ağrılardan bahsedebiliriz.
Yumurtalık Kisti Tedavisi
Yumurtalık kistlerinde nasıl bir tedavi uygulanacağına, test sonuçlarınız, yaşınız, yaşadığınız belirtiler, genetik faktörlerinize göre doktorunuz karar verir. Doktorunuz ilaçla tedavi veya ameliyata karar verebilir. Over kistleri her durumda tedavi gerektirmez. Vücutta bulunan kistlerin iyi veya kötü huylu olup olmadığı öncelikle kontrol edilecektir. Kistin yapısına, boyutuna ve türüne bakılması gerekmektedir. Yumurtalık kisti iyi huyluysa ya ilaçla tedavi uygulanacaktır ya da kendiliğinden geçmesi beklenecektir. Ancak kist kötü huyluysa ve hastanın sağlığı için risk oluşturacaksa ameliyat ile alınması gerekir.
Kadınlarda menopoz öncesinde, yumurtalık kistleri çoğunlukla tedavi gerektirmeden 1-2 ay içinde kendiliğinden düzelmektedir. Kadınlarda menopoz sonrasında, over kistlerinin tedavi olmadan kendiliğinden geçme olasılığı daha düşüktür. Ameliyata genellikle kistin boyutu 8 cm ve daha büyükse, kanser şüphesi bulunuyorsa ve kist ağrıya sebep oluyorsa karar verilir. Kist başlangıçta küçükse ancak giderek tehlike oluşturacak bir boyuta gelirse de ameliyat uygun görülür. Yumurtalık kistleri ya cerrahi operasyon gerektirir ya da ilaçlı tedavi uygun görülür. Nasıl bir tedavi yönteminin uygulanacağı hastanın yaşadığı semptomlara göre belirlenecektir. Adet düzensizliği gibi semptomlar görüldüğünde mutlaka tedavi olunması gerekir.
Hastanın herhangi bir sağlık sorunu yaşamayacağı kist türlerinde ise sadece gözlem altında tutulması yeterli olacaktır. Yumurtalık kistinde hormon dengesini sağlamak amacıyla en çok kullanılan yöntem ilaç ile tedavidir. Bu süreçte hasta doğum kontrol hapı kullanır ve buda hastanın adet döngüsünün düzene girmesini sağlar. Bu tedavi sonrasında hormon dengesinin sağlanması ve over kistlerinin küçülmesi veya yok olması beklenir. Fonksiyonel kistler ve kanser şüphesi bulunmayan kistler kendiliğinden yok olmaktadır ve genellikle tedavi gerektirmez ancak boyutu büyümeye başlarsa cerrahi operasyon uygulanır. Bu tedavilerin tümü hastanın yaşına ve ileride çocuk sahibi olmak isteyip istemediğine göre planlanmaktadır.
Yumurtalık Kisti Ameliyatı
Yumurtalık kisti ameliyatına bazı unsurlara göre karar verilmektir. Her over kisti yaşayan hastaya ameliyat ile tedavi uygulanmaz. Yumurtalık kisti kalıcı ağrı ve baskı oluşturuyor ise, kistin bükülme ve yırtılma riski bulunuyorsa, 5-10 cm arasında bir büyüklüğe sahipse, over kisti kanser şüphesi taşıyorsa, uzun süreli olursa ve kendiliğinden geçmeyerek büyümeye devam ediyorsa doktorunuz ameliyat önerebilmektedir. Çünkü tüm bu durumlar sizin sağlığınızı tehlikeye atacaktır ve başka bir tedavi yöntemi yumurtalık kistinin geçmesine olanak sağlamayacaktır. Gelişen yeni yöntemler ve teknoloji ile ameliyat hasta için kolay bir şekilde geçecektir. Hasta gündelik yaşamına hızlıca ve sağlığına kavuşmuş bir şekilde dönecektir.
Over kisti kanserli değilse ve küçük kesikler yapılarak alınabilecek düzeydeyse, birkaç küçük kesik açılarak laparoskopi adı verilen kapalı ameliyat ile alınabilmektedir. Bu işlem gerçekleşirse hasta aynı gün hastaneden taburcu olarak evine gidebilmektedir. Yumurtalık kisti büyükse yada kanser şüphesi bulunuyorsa açık bir kesik oluşturularak alınması gerekebilir. Operasyonu yapan doktorun bütün yumurtalığı ve bununla birlikte yumurtalığın çevresinde bulunan dokuları çıkarması da gerekebilmektedir. Bu cerrahi operasyon sonrasında ise 1 gün veya doktorunuzun kararına göre daha fazla hastanede kalmanız gerekebilir. Buna doktorunuz sizin durumunuza göre karar verecektir. Yumurta kisti ameliyatından korkmaya ve endişeye kapılmanıza gerek yoktur. Profesyonel doktorlar tarafından gerçekleştirildiğinde hızlı bir şekilde sağlığınıza kavuşacaksınız.
Yumurtalık Kist Ameliyat Fiyatları
Yumurtalık kist ameliyatı hastanın durumuna göre, ameliyat yapılan hastaneye göre ve ameliyatı yapan hekime göre değişmekle beraber ortalama 35.000 TL ile 55.000 TL arasında değişmektedir. Fiyatlar konusunda en net bilgiyi doktorunuzdan alabilirsiniz.
Over kistleri ile ilgili aklınıza takılan soruları altta bulunan yorumlar kısmından bana iletebilirsiniz. Yumurtalık kisti ameliyatı ve tedavisi için doktorunuz ile irtibata geçebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Hamilelikte yumurtalık kisti neden olur?
Her kadının yaşam süresi boyunca yumurtalık kistleriyle karşılaşmaları muhtemel bir durumdur. Hamilelikte de bu durum böyledir. Over kistleri hamilelik sürecinde alınmasa bile oldukça rahatsız edicidir. Birde bu durum hamilelik sürecinde olduğu zaman hastalar tedirginlik yaşayabilmektedir. Plasenta oluşana kadar hamilelikte kistler oluşabilmektedir. Bu oluşum hamileliği desteklemek amacıyla olmaktadır. Hamilelikte oluşan yumurtalık kistleri hamilelik sürecinde kendiliğinden geçmektedir. Yumurtalık kistinin geçmemesi durumunda anne ve bebeğin sağlığı için hamileliğin 18. Haftasından sonra kistler ameliyat ile alınabilmektedir.
Yumurtalık kisti adet gecikmesi yapar mı?
Yumurtalık kistleri diğer bir adıyla over kistleri adet gecikmesi yapar mı gibi sorular hastalar tarafından merak edilmektedir. Tüm kist türleri adet gecikmesine sebep olmasa da bazı yumurtalık kisti türleri hastanın hormon düzeylerini etkiler ve bu durumda adet gecikmesini meydana getirebilir. Over kistleri bazen hastaların 3 veya 5 gün arasında kısa süreli denilen adet gecikmesine neden olurken, bazen 1-2 hafta veya daha uzun süreli olarak 1 aya kadar adet gecikmesine neden olabilir.
Yumurtalık kisti kaç cm olunca alınır?
İltihap oluşan kistlerde genellikle antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Hastada fazlaca ağrıya neden olan ve yapılan testlerde kötü huylu olma ihtimali ve şüphesi bulunan, 8-10 santimetreyi geçen veya giderek büyüyen kistlerin ameliyat ile mutlaka alınması gereklidir. Günümüz teknolojisinde cerrahi işlemler gelişmiş yöntemlerle yapılmaktadır. Kist ameliyatları da çok dikkatli ve profesyonel yapılmalıdır. Hastaların yönünden ciddi avantajlar sağlayan yeni ortaya çıkan teknikler sebebiyle hastaların iyileşme süresi oldukça kısalacaktır. Hastalar normal yaşamlarına hızlıca dönecek ve hastanın vücudundaki kesikler hızlıca iyileşecektir.
Yumurtalık kisti neden tekrarlar?
Over kistlerinin genellikle çoğunluğu çatlayamayan yumurtanın içerisindeki sıvı miktarının artmaya devam etmesi ile oluşmuş kistlerdir. Bu kistler adet döngüsünden sonra çoğunlukla bir tedavi olmadan kendiliğinden küçülür ve kaybolur. Genellikle bir belirtisi olmaz ve hastaların şikâyeti olmaz. Doktor muayenesi sırasında veya hasta ultrasona girmişse tesadüfi bir şekilde görülür. Bu kistler daha sonrasında yumurta aynı şekilde tekrar çatlamazsa tekrarlayabilmektedir. Bu sebeple over kisti görülen hastaların 6 ayda bir takip edilmesi ve doktor kontrolüne gitmesi gerekmektedir.